Köşe yazarı
ABDULKADİR TÜRK

İNSAN AHLÂKLI MI, AHLAKÇI MI OLMALI?


İNSAN AHLÂKLI MI, AHLAKÇI MI OLMALI?
Saat: 13:04 Tarih: 15/07/2023 Tarih: 15/07/2023

Bir gün, Peygamber Muhammed'in eşi Ayşe'ye, Muhammed'in ahlâkı sorulur. 

Ayşe; "Siz hiç Kur'an okumuyor musunuz? Onun ahlâkı Kur'an'dı." der. 

Yine, insan olan ama insan üstü bir varlık olmayan, kul ve elçi Muhammed Peygamber ahlâkla ilgili bir sözünde;  "Ben, başka değil sâdece güzel ahlâkı tamamlamak (uygulamak) için gönderildim." der. 

Anlaşılıyor ki, ahlâk insanla var olan, insanı güzelleştiren, erdem ve onurun mayası ve hamuru olan, yine insanla yaşaması gereken soylu ve deruni bir kavramdır. 

Yansıması tutum ve davranışlarda gözlenen ve ilmi bir disiplin olan ahlâk, insanın iyi ve kötü olarak sınıflandırılmasına neden olan psiko manevi nitelikler, huylar ve bunların etkisiyle ortaya konan, içsel ve irâdi davranışlar bütünüdür. 

İnsanı kemâl derecesine taşıyan, edep terimini de kapsayan, hak ve had sınırlarını dikkate alan, bilgi ve düşünce merkezli tutum ve davranışların içselleştirilmiş inanç ve kabülleridir ahlâk. 

AHLÂKLI OLMAKLA AHLÂKÇI OLMAK ARASINDA NE  FARK VAR? 

Bu noktayı İlahiyatçı Mustafa Öztürk şöyle açıklıyor; "Ahlâklılık ihlas ve samimiyetle, ahlâkçılık riya, nifak ve iki yüzlülükle kaimdir." diyor. 

İki sözcüğün mahiyet farkını ise; " Ahlâklılık sevgiden, ahlâkçılık ise nefretten beslenir. Ahlâklılık gıptayı, ahlâkçılık ise hasedi sever. Ahlâklılık esnek ve toleranslı, ahlâkçılık kaskatı ve yasakçıdır. Ahlâklılık azim ve kararlılıkla adam olma çabasını gerektirirken, ahlâkçılık ahkâm kesmeyi ve herkesi kendine göre terbiye etmeyi yeğler." diye ortaya koyuyor Öztürk  

Ahlâklı olmakla, ahlâkçı olmak arasında ciddi bir anlam farkı da anlaşılıyor böylece. 

Birisi bir ürünün üretici taşıyıcısı, diğeri satış elamı pazarlamacısı gibi. 

Biri, kişiliğini yansıtan emektar ve içten bir üretici temsilci, diğeri üç kâğîtçılığını gösteren müflis bir tüccar sanki. 

Ahlâklı olan her türlü işlem, iş ve ilişkilerinde samimi bir sevgiyi, saygıyı, vakarı öncelerken, ahlâkçı geçinen ise gösteri ve çıkar dünyasının şarlatan bir fenomenini temsil eder. 

Günümüzde, çok kez yerine kullandığımız etik sözcüğünden, daha derinlikli, ağırlıklı, çaplı ve estetik bir kavram ahlâk. 

ALATLI HOCANIN KULAKLARI ÇİNLESİN. 

Sevgili Alev Alatlı hanımefendi hocamız, Külliye'de ki bir konferansında ahlâk eksenli konulara değinirken; "Yaptığınız bir iş yasal olabilir belki, ama sorun bakalım ahlâki mi? sorusunu şimdi daha bir iyi anlayabiliyorum. 

Evet, yasaları istediğiniz gibi değiştirip sonrada yaptığınız bir iş için, 'yasalara uygun' savunmasını yapabilirsiniz, ama ahlâkın ilâhi ve evrensel ilkelerini değiştiremezsiz. 

Evet, koltuklardan aldığınız güçle keyfi ve indi tasarruflarla istediğiniz işi yapabilir, sonrasında da ahlâkçı geçinebilirsiniz. 

Fakat, yaptığınız ahlâkçılık adâletin nitelikleri ve vicdanlar nezdinde sizi aklayıp paklamaz. 

Bir kez daha, ahlâklı olmayı yüce Allah'tan diler, ahlâkçı olmaktan ise yüce Allah'a sığınırım. 

Yorum yaz